Bệnh lý u sọ hầu

U sọ hầu (Craniopharyngioma) là tình trạng khối u phát triển gần tuyến yên và sát xương sọ. U thường có cấu tạo bởi cấu trúc đặc, các mảnh canxi và dung dịch hoặc có khi đầy dịch. Khối u sọ hầu gần như bao giờ cũng xâm lấn cuống tuyến yên.

1. Sinh bệnh học:

U sọ hầu hoàn toàn có thể gặp ở cả người lớn và trẻ nhỏ. Phần lớn trẻ nhỏ được chẩn đoán bệnh trong độ tuổi từ 5-10 tuổi. Khối u sọ hầu hoàn toàn có thể tiến triển rất lớn mới gây triệu chứng, còn khi mới khởi đầu tăng trưởng, khối u thường không gây triệu chứng gì. Có 2 loại u sọ hầu :

– Thể men răng : Gồm 2 phần đặc là phần vôi hóa ( calci ) và phần dịch nang chứa những tinh thể cholesterol .

– Thể nhú : Thể này rất hiếm khi có tổ chức triển khai vôi hóa .

U sọ hầu tuy là khối u lành tính nhưng thường được coi là khối u có vị trí ác tính vì nằm ở vị trí có nhiều cấu trúc quan trọng của não ( dưới đồi thị, cuống tuyến yên, động mạch cảnh, giao thoa thị giác, … ) gây ra những triệu chứng, di chứng nặng nề. Ngoài ra những hội chứng suy thượng thận, rối loạn nội tiết, suy giáp gây ra bởi khối u cũng làm tăng rủi ro tiềm ẩn tiến triển nặng sau điều trị .

Nguyên nhân gây bệnh vẫn đang được nghiên cứu và điều tra .

2.Triệu chứng:

Triệu chứng biểu lộ phụ thuộc vào vào vị trí, kích cỡ khối u và tuổi của người bệnh. Ngoài ra rối loạn nội tiết cũng là nguyên do thường gặp dẫn đến những biểu lộ :

– Đau đầu

– Mệt mỏi

– Thay đổi tính cách, tâm trạng .

– Nôn, buồn nôn .

– Rối loạn công dụng thị giác : Nhìn mờ, thậm chí còn mù nếu khối u chèn ép dây thần kinh thị giác, giao thoa thị giác, …

– Suy tuyến yên : Rối loạn tính năng tuyến yên .

– Rối loạn hormone ADH : đái nhiều, khát nước .

– Rối loạn hormone ACTH : stress, hạ huyết áp, rối loạn điện giải .

– Rối loạn hormone GH ở trẻ nhỏ : chậm tăng trưởng, dậy thì muộn ; người lớn : căng thẳng mệt mỏi, giảm sức cơ .

– Suy giáp do rối loạn TSH : chán ăn, sụt cân, căng thẳng mệt mỏi, …

– Rối loạn Prolactin ở phụ nữ : rối loạn kinh nguyệt, hoặc hoàn toàn có thể có tăng tiết sữa .

– Rối loạn hormone sinh dục, ở phái mạnh gây yếu sinh lý, giảm công dụng tình dục, gây vô sinh ở nữ .

– Nếu khối u chèn ép vào vùng dưới đồi : gây béo phì, thực trạng stress, suy nhược, đái tháo nhạt, ..

3.Chẩn đoán:

Khi có triệu chứng, người bệnh cần đến khám chuyên khoa bác sĩ ngoại thần kinh để được làm những xét nghiệm và những chiêu thức chẩn đoán hình ảnh :

– Xét nghiệm máu : Xét nghiệm những hormone nội tiết, tính năng tuyến yên, tuyến thượng thận, … nhằm mục đích nhìn nhận, kiểm soát và điều chỉnh những rối loạn .

– Khám, nhìn nhận công dụng thị giác .

– Chụp cộng hưởng từ ( MRI ) sọ não có tiêm chất cản quang : Vị trí, kích cỡ, mức độ xâm lấn của khối u .

4.Điều trị: Điều trị u sọ hầu là sự phối hợp của nhiều chuyên khoa cả trước và sau mổ: Bác sĩ phẫu thuật thần kinh, bác sĩ nội tiết, bác sĩ ung bướu,..

– Phẫu thuật: Nội soi qua mũi xoang hoặc mổ mở tùy vị trí, kích thước u: Để lấy tối đa khối u có thể. Phần lớn các trường hợp nếu khối u lớn, xâm lấn, dính chắc; các tổ chức, cơ quan quan trọng của não như cuống tuyến yên, động mạch cảnh, dây thần kinh thị; Phẫu thuật viên thường không cố gắng lấy hết u; Có mẫu bệnh phẩm u để làm chẩn đoán xác định bản chất u; Giải phóng chèn ép khi khối u chèn ép dây thần kinh thị giác.

–  Xạ trị : Có thể xạ trị gamma knife bổ trợ sau phẫu thuật nếu phẫu thuật để lại 1 phần u.

– Thuốc: Điều trị các rối loạn, suy giảm nội tiết.

Phòng Công tác xã hội

Tagged in: Tags:

Share this :

Source: https://swing.com.vn
Category: Wiki