[ Bài báo này được xuất bản lần tiên phong tại Conversation ]
Trải qua hai thiên niên kỷ tăng trưởng và thích nghi của tiếng Swahili, cốt lõi của câu truyện này – những người nhập cư từ trong nước Châu Phi, thương nhân từ Châu Á Thái Bình Dương, những người chiếm đóng Ả Rập và Châu Âu, những người định cư Châu Âu và Ấn Độ, những người quản lý thuộc địa và những cá thể từ những vương quốc hậu thuộc địa – đã sử dụng tiếng Swahili và kiểm soát và điều chỉnh nó cho những mục tiêu riêng của họ. Họ đã mang nó đến bất kỳ nơi nào họ đã đi về phía tây .
Khu vực nói tiếng Swahili của châu Phi hiện nay trải dài trên một phần ba lục địa từ nam đến bắc và chạm vào bờ biển đối diện, bao trùm trung tâm của châu Phi.
Bạn đang đọc: Câu chuyện về cách tiếng Swahili trở thành ngôn ngữ được nói nhiều nhất ở Châu Phi • Tin tức Thời báo Châu Âu
Nội dung bài viết
Nguồn gốc
Các vùng đất lịch sử vẻ vang của người Swahili nằm trên bờ biển Ấn Độ Dương của Đông Phi. Một chuỗi những thị xã ven biển dài 2,500 km từ Mogadishu, Somalia đến Sofala, Mozambique cũng như những hòn hòn đảo ngoài khơi xa như Comoros và Seychelles .
Vùng duyên hải này từ lâu đã đóng vai trò là ngã tư quốc tế của giao thương mua bán và sự vận động và di chuyển của con người. Mọi người từ mọi những tầng lớp xã hội và từ những khu vực rải rác như Indonesia, Ba Tư, Hồ Lớn Châu Phi, Hoa Kỳ và Châu Âu đều chạm trán với nhau. Những người săn bắn hái lượm, những người chăn nuôi và nông dân hòa nhập với những người kinh doanh và dân cư thành phố .
Những người châu Phi tôn sùng tổ tiên và những linh hồn của vùng đất của họ đã gặp những người Hồi giáo, Ấn Độ giáo, Công giáo Bồ Đào Nha và Anh giáo Anh. Những người lao động ( trong đó có nô lệ, khuân vác và lao động ), binh lính, người quản lý và nhà ngoại giao đã trộn lẫn với nhau từ những ngày rất lâu rồi. Bất cứ ai đến vùng ven biển Đông Phi đều hoàn toàn có thể chọn trở thành người Swahili, và nhiều người đã làm như vậy .
Thống nhất châu Phi
Danh sách những người đam mê và ủng hộ tiếng Swahili gồm có những tri thức nổi tiếng, những người đấu tranh cho tự do, những nhà hoạt động giải trí dân quyền, những nhà chỉ huy chính trị, những hội nghề nghiệp học thuật, những người làm trong nghành nghề dịch vụ vui chơi và nhân viên cấp dưới y tế. Chưa kể những nhà văn, nhà thơ, nghệ sĩ chuyên nghiệp thường thì .
Tìm hiểu thêm: Hip hop và Pan Africanism: from Blitz the Ambassador to Beyoncé
Người cao nhất đã được trao giải Nobel Wole đậu nành. Từ những năm 1960, nhà văn, nhà thơ và nhà viết kịch người Nigeria đã liên tục lôi kéo sử dụng tiếng Swahili làm ngôn từ xuyên lục địa cho châu Phi. Các Liên minh châu Phi ( AU ), ” những vương quốc thống nhất của châu Phi ” đã nuôi dưỡng cùng một tình cảm thống nhất lục địa vào tháng 2004 năm XNUMX và sử dụng tiếng Swahili làm ngôn từ chính thức. Như Joaquim Chissano ( khi đó là tổng thống của Mozambique ) đưa ra yêu cầu này trên bàn, ông ấy đã phát biểu trước AU trong tiếng Swahili hoàn mỹ ông đã học ở Tanzania, nơi ông được học trong khi sống lưu vong khỏi thuộc địa của Bồ Đào Nha .
Liên minh châu Phi đã không nhận nuôi Swahili là ngôn từ quốc tế của Châu Phi một cách ngẫu nhiên. Swahili có lịch sử dân tộc truyền kiếp hơn về việc kiến thiết xây dựng những cây cầu giữa những dân tộc bản địa trên lục địa Châu Phi và hội đồng người hải ngoại .
Cảm giác thống nhất, sự khăng khăng rằng toàn bộ châu Phi là một, sẽ không biến mất. Ngôn ngữ là nguyên tố cho cảm xúc quen thuộc của mọi người, bộc lộ những gì trong trái tim của một người. Quyết định của AU đặc biệt quan trọng gây ấn tượng vì dân số của những vương quốc thành viên nói ước tính hai nghìn ngôn từ ( khoảng chừng một phần ba tổng số ngôn từ của con người ), vài chục ngôn từ trong số đó với hơn một triệu người nói .
Làm thế nào mà tiếng Swahili lại giữ một vị trí điển hình nổi bật trong số rất nhiều nhóm với lịch sử vẻ vang và truyền thống cuội nguồn ngôn từ phong phú của riêng họ ?
Một ngôn ngữ giải phóng
Trong những thập kỷ dẫn đến nền độc lập của Kenya, Uganda và Tanzania vào đầu những năm 1960, tiếng Swahili hoạt động giải trí như một phương tiện đi lại hợp tác chính trị quốc tế. Nó được cho phép những người đấu tranh tự do trên khắp khu vực hoàn toàn có thể truyền đạt nguyện vọng chung của họ mặc dầu ngôn từ mẹ đẻ của họ rất khác nhau .
Sự nổi lên của tiếng Swahili, so với 1 số ít người châu Phi, là một tín hiệu của sự độc lập về văn hóa truyền thống và cá thể thực sự khỏi những người châu Âu thuộc địa và ngôn từ trấn áp và chỉ huy của họ. Duy nhất trong số những vương quốc độc lập của châu Phi, cơ quan chính phủ Tanzania sử dụng tiếng Swahili cho toàn bộ những hoạt động giải trí kinh doanh thương mại chính thức và ấn tượng nhất là trong giáo dục cơ bản. Thật vậy, từ uhuru ( tự do ) trong tiếng Swahili, Open từ cuộc đấu tranh giành độc lập này, đã trở thành một phần của từ điển toàn thế giới trao quyền chính trị .
Các cơ quan chính trị cao nhất ở Đông Phi mở màn sử dụng và tiếp thị tiếng Swahili ngay sau khi độc lập. Tổng thống Julius Nyerere của Tanzania ( 1962 – 85 ) và Jomo Kenyatta của Kenya ( 1964 – 78 ) đã tiếp thị tiếng Swahili là một phần không hề thiếu so với những quyền lợi chính trị và kinh tế tài chính, bảo mật an ninh và giải phóng của khu vực. Sức mạnh chính trị của ngôn từ đã được chứng tỏ, kém vui tươi hơn, bởi nhà độc tài Ugandan Idi Amen ( 1971 – 79 ), người đã sử dụng tiếng Swahili cho những hoạt động giải trí của quân đội và công an bí hiểm trong thời kỳ quản lý khủng bố của mình .
Tìm hiểu thêm: Giải thưởng khoa học viễn tưởng Kiswahili mới lập bảng xếp hạng con đường cho các ngôn ngữ châu Phi
Xem thêm: Tên miền (Domain) là gì? Hosting là gì?
Dưới thời Nyerere, Tanzania trở thành một trong hai vương quốc châu Phi duy nhất từng công bố ngôn từ địa phương châu Phi là phương pháp tiếp xúc chính thức của quốc gia ( vương quốc còn lại là Ethiopia, với tiếng Amharic ). Nyerere dịch cá thể hai trong số những vở kịch của William Shakespeare sang tiếng Swahili để chứng tỏ năng lượng của tiếng Swahili trong việc chịu sức nặng miêu tả của những tác phẩm văn học lớn .
Âm bội xã hội chủ nghĩa
Nyerere thậm chí còn còn dùng thuật ngữ Swahili để chỉ quốc tịch Tanzania. Sau đó, hãng phim này có được những âm hưởng xã hội chủ nghĩa khi ca tụng những người đàn ông và phụ nữ chung của vương quốc. Nó trọn vẹn trái ngược với người châu Âu và những người châu Phi xuất sắc ưu tú theo xu thế phương Tây với sự giàu sang tích góp một cách nhanh gọn – và ẩn ý một cách đáng ngờ .
Cuối cùng, thuật ngữ này thậm chí còn còn tăng trưởng hơn nữa để gồm có người nghèo thuộc mọi chủng tộc, cả người gốc Phi và không phải gốc Phi. Ví dụ, theo kinh nghiệm tay nghề của tôi khi là giảng viên tại Đại học Stanford vào những năm 1990, 1 số ít sinh viên đến từ Kenya và Tanzania đã gọi khu dân cư nghèo da trắng ở East Palo Alto, California, là Uswahilini, “ vùng đất Swahili ”. Trái ngược với Uzunguni, ” vùng đất của mzungu ( người da trắng ) ” .
Nyerere coi việc được gọi là Swahili là có uy tín. Với tác động ảnh hưởng của ông, thuật ngữ này trở nên thấm nhuần ý nghĩa chính trị xã hội về những người nghèo nhưng xứng danh và thậm chí còn cao quý. Điều này đến lượt nó đã giúp kiến thiết xây dựng một truyền thống thông dụng của Liên Phi độc lập với những cơ quan chính phủ vương quốc do giới tinh hoa thống trị trong số XNUMX quốc gia-dân tộc của Châu Phi .
Sau đó, tôi không hề nhận ra rằng nhãn Swahili đã được sử dụng như một điểm tập hợp khái niệm cho sự đoàn kết giữa những hội đồng, những thị xã cạnh tranh đối đầu và dân cư thuộc nhiều nguồn gốc trong hơn một thiên niên kỷ .
Kwanzaa và ujamaa
Năm 1966, ( nhà hoạt động giải trí và tác giả ) Maulana Ron Karenga link trào lưu tự do của người da đen với tiếng Swahili, chọn tiếng Swahili làm ngôn từ chính thức và tạo ra lễ kỷ niệm Kwanzaa. Thời hạn Kwanzaa có nguồn gốc từ từ ku-anza trong tiếng Swahili, có nghĩa là “ mở màn ” hoặc “ tiên phong ”. Ngày lễ nhằm mục đích kỷ niệm matunda ya kwanza, ” trái đầu mùa “. Theo Karenga, Kwanzaa tượng trưng cho tiệc tùng thu hoạch của người châu Phi cổ đại .
Một lễ kỷ niệm Kwanzaa ở Denver, Hoa Kỳ. Andy Cross / The Denver Post qua Getty Images
Những người nổi tiếng được khuyến khích sử dụng tên tiếng Swahili và xưng hô với nhau bằng thương hiệu tôn trọng tiếng Swahili. Dựa trên nguyên tắc của Nyerere về ujamaa ( thống nhất trong góp phần lẫn nhau ), Kwanzaa tôn vinh bảy nguyên tắc hoặc trụ cột. Đoàn kết ( umoja ), tự quyết ( kujichagulia ), thao tác tập thể và nghĩa vụ và trách nhiệm ( ujima ), kinh tế tài chính hợp tác ( ujamaa ), mục tiêu chung ( nia ), phát minh sáng tạo cá thể ( kuumba ) và đức tin ( imani ) .
Nyerere cũng trở thành hình tượng của “ tình đồng đội hội đồng và tình chị em ” dưới khẩu hiệu của từ ujamaa trong tiếng Swahili. Từ đó đã lôi cuốn được sự mê hoặc can đảm và mạnh mẽ đến mức nó đã được sử dụng ở khắp nơi như trong giới Thổ dân Úc và người Mỹ gốc Phi và trên toàn thế giới từ Luân Đôn đến Papua New Guinea. Đó là chưa kể đến lễ kỷ niệm đang diễn ra trên nhiều trường ĐH của Hoa Kỳ dưới dạng ký túc xá được đặt tên là nhà ujamaa .
Hôm nay
Ngày nay, Swahili là ngôn từ châu Phi được công nhận thoáng rộng nhất bên ngoài lục địa. Sự hiện hữu toàn thế giới của tiếng Swahili trong phát thanh và trên internet là không bình đẳng giữa những ngôn từ châu Phi cận Sahara .
Tiếng Swahili được phát sóng tiếp tục ở Burundi, DRC, Kenya, Liberia, Nigeria, Rwanda, Nam Phi, Sudan, Swaziland và Tanzania. Trên trường quốc tế, không có ngôn từ châu Phi nào khác hoàn toàn có thể được nghe thấy từ những đài tin tức quốc tế liên tục hoặc thoáng đãng .
Ít nhất là từ xa trở lại Trader Horn ( 1931 ), những từ và lời nói tiếng Swahili đã được nghe thấy trong hàng trăm bộ phim và phim truyền hình, ví dụ điển hình như Star Trek, Out of Africa, Disney Vua sư tử và Lara Croft : Tomb Raider. Vua sư tử có một số ít từ tiếng Swahili, quen thuộc nhất là tên của những nhân vật, gồm có Simba ( sư tử ), Rafiki ( bạn ) và Pumbaa ( sững sờ ). Các cụm từ tiếng Swahili gồm có asante sana ( cảm ơn bạn rất nhiều ) và tất yếu, triết lý không có yếu tố được gọi là hakuna matata được lặp lại trong suốt bộ phim .
Tiếng Swahili thiếu số lượng người nói, sự giàu sang và quyền lực tối cao chính trị tương quan đến những ngôn từ toàn thế giới như tiếng Quan Thoại, tiếng Anh hoặc tiếng Tây Ban Nha. Nhưng tiếng Swahili có vẻ như là ngôn từ duy nhất có hơn 200 triệu người nói có nhiều người nói tiếng thứ hai hơn người bản xứ .
Tìm hiểu thêm: Kwanzaa có ý nghĩa gì đối với người Mỹ da đen
Bằng cách hòa mình vào những yếu tố của văn hóa truyền thống hàng hải tại một cửa ngõ thương mại quan trọng, những người ở đầu cuối được chỉ định là Waswahili ( người Swahili ) đã tạo ra một vị trí thích hợp cho riêng mình. Chúng đủ quan trọng trong thương mại đến nỗi những người mới đến không có lựa chọn nào khác ngoài việc nói tiếng Swahili như ngôn từ của thương mại và ngoại giao. Và dân số Swahili trở nên cố thủ hơn khi những thế hệ liên tục của những người nói ngôn từ thứ hai của Swahili mất đi ngôn từ tổ tiên của họ và trở thành người Swahili chân chính .
Chìa khóa để hiểu câu truyện này là nhìn sâu vào phản ứng của người Swahili so với những thử thách. Theo những cách mà họ tạo ra vận may của mình và đối phó với những điều rủi ro xấu. Và, quan trọng nhất, ở cách họ trau dồi kỹ năng và kiến thức của mình trong việc cân đối giữa sự cạnh tranh đối đầu và phản kháng với sự thích nghi và thay đổi khi họ tương tác với những người đến từ những nền tảng ngôn từ khác .
Đây là phần trích xuất đã chỉnh sửa của chương tiên phong of Câu chuyện về tiếng Swahili từ Nhà xuất bản Đại học Ohio
Source: https://swing.com.vn
Category: Wiki
